|
Kloosterweekend 8-10 mei 2009
half vijf in de nacht:
in Brecht zingen de zusters
tegen demonen
Van de elf deelnemers was zeker de helft daar aanwezig,
voor één keertje dan. "Wel zevenmaal daags zál ik u lóven" staat er
in psalm 119. Dat doen de Trappistinnen en dat is indrukwekkend en
vermoeiend voor voorbijgangers zoals wij, tien vrouwen en één man.
De zusters zitten in twee groepen tegenover elkaar en zingen in
beurtzang vooral psalmen. Sommigen van ons hadden moeite met sommige
teksten, maar die stammen dan ook uit een cultuur van meer dan tweeduizend
jaar geleden. Psalmen zijn niet soft. Meezingen, mits ingetogen,mag.
Ik luisterde enkel, uit consideratie met omstanders, maar stond wel
steeds op en boog 45 graden bij de lofprijzing aan het eind van elke psalm:
"Eer aan de Vader en de Zoon en de Heilige Geest."
Er is meer beweging dan bij ons in zo'n getijdedienst. Goed tegen stramme
knieën en hardnekkigheid.
Indruk maakte op mij met name ook onze gastenzuster Johanna. Ze moest heel
hard werken, maar straalde meestal toch. In een kringgesprek kwamen onder
andere de drie geloften aan de orde: stabiliteit (blijven in het klooster),
celibaat en gehoorzaamheid ( aan de abdis). De abdis draagt je taken op.
Je moet namelijk wel degelijk werken voor de kost. In Brecht betekent dat
bijvoorbeeld lindebloesems drogen voor thee of zeep maken en badschuim,
van het merk Trapp. Of zorgen voor het natje en droogje van de gasten.
Hooguit kan je weigeren voor een taak dakenonderhoud als je hoogtevrees hebt.
De zusters maaien het gras, hanteren boormachines, leggen electriciteit aan,
calligraferen. Wat men zelf kan doen,doet men zelf. De abdis regeert.
Ik zei tegen Johanna: "Ze houdt toch rekening met jullie talenten? Ik kan
me niet voorstellen dat de abdis iemand die heel schuchter is, vraagt om
gastenzuster te worden". Zuster Johanna lachte toen en zei: "Ik was toen
zij het vroeg heel schuchter..." Autocratisch leidinggeven kan dus goed
uitpakken... En schuchter was de gastenzuster echt niet meer. Na bij het
afscheid iedereen gekust te hebben, kwam ze op mij af. Ik vroeg nog haastig
of het wel mocht van de regel, kreeg geen antwoord maar wel een drievoudige kus
die opmonterend werkte.
Het eten was sober, maar niet onsmakelijk en werd in noodzakelijke hoeveelheden
opgediend. Zwijgen was geboden... Enkel bij de middagmaaltijd mocht gesproken
worden. Een heilzame oefening. Het gesprek vlotte ook bij het middagmaal omdat
voor iedereen dan minstens één flesje trappistenbier uit Westmalle gereed stond.
Met het laagste alcoholpercentage.
Een vol programma was het wel, al met al. Maar we hebben gewandeld, er was onder
leiding van dominee Ellis een loopmeditatie en een zitmeditatie. Die laatste
woonde ik bij. Een snufje Zen, snufjes stilte, lichtjes en teksten uit de heilige
schrift. Uit het Oosten stamt het visualiseren van je lichaam,van top tot teen.
Als je niet kunt aarden, kun je ook niet hemelen, maar misschien is aarden
een vorm van hemelen...
Dit waren wat impressies, maar de meeste indruk maakte al met al op mij de eredienst.
Getijden zoals de lauden, de vespers, de completen (dagsluiting). Gregoriaans raakt
mij ook altijd. Eentonig misschien, maar rustgevend. Teksten dringen door de vele
stiltes beter door. De eucharistie is ook indrukwekkend. In een kring staan met de
zusters. Je welkom voelen. De kerk stamt uit de jaren vijftig maar is nog geheel
in de Cisterciënzer traditie gebouwd. Sober, zoals Bernard van Clairvaux wilde,
met maar twee beelden: Jezus aan het kruis en Maria met kind. Het altaar echter
is van kostelijk marmer en het tabernakel, kastje voor de overgebleven hosties,
is een groot stuk bergkristal waar binnenvallend licht op breekt. De preek miste
protestantse dramatiek en was weinig of niet moraliserend. Men overweegt, tot in
de eeuwen der eeuwen.
Het goede van zo'n kloosterweekend is dat je kennismaakt met de katholieke traditie
die breder is en rijker dan de onze. Het goede vooral is: een uitje in alle opzichten.
Je stapt uit je eigen routine in een andere. Je wordt tot stilte gebracht,
je ondergaat contrastwerking.
Wat je niet kan meemaken ( voor mij bijvoorbeeld de betrekkingen met "de grote baas"
in Rome en de Mariadevotie ) is niet echt van belang. De stilte, die is rijk aan belang.
Je kan daar zitten en horen. Niets hoeft eigenlijk. Je kan je openen of geopend worden
en horen.
"Uit stilte komt zijn woord voort.*
Abel Staring
*Ignatius van Antiochië in een brief
Site van de Abdij: http://www.abdijnazareth.be/
|
