De schoonmaaksters -Afl. 1 van 2



Bobert beweert dat het vandaag woensdag is, maar volgens Schizet is het donderdag. De fabrieksmonsters zijn niet gekomen, dus maandag zou ook kunnen. Op maandagmorgen hebben we zelden iets te doen. Het zou handig zijn om van oude productieformulieren een kalender te fabriceren, en die breeduit op de muur te plakken. Maar de vraag is of we toestemming krijgen...
    Zondags moeten we verplicht vijf maal per dag bidden, maar evengoed de serie experimenten in de gaten houden: grote glaskolven waaronder blauwe gasvlammen de inhoud doen borrelen of opgloeien. – Vuur maken was vroeger verboden; we zouden eens op verkeerde ideeën kunnen komen... Maar een lab zonder gasvlammen is ondenkbaar; dat is ook tot de botte hersens van de leiders doorgedrongen.
        We verblijven hier al zo lang dat niemand nog kan beoordelen in wat voor situatie we verkeren. Soms lijken het hier normale werkomstandigheden. Behalve dan dat er overal tralies voor de ramen zitten. – Het besef dat iedereen hier in dezelfde positie verkeert, ooit opgepakt, bestraft, en schuldig bevonden werd, althans in de ogen van de machthebbers, en veroordeeld, – geeft een wrang gevoel van saamhorigheid.
    Ondanks dit alles is het leven hier vrij saai en eenvormig. – Dus kijkt iedereen er naar uit als de schoonmaaksters langskomen. Zij zijn er elke dag, behalve zondag. "Waar blijven ze?" vraagt Doherty in zijn witte jas schurkend. Hij lijkt het meest van ons last te hebben van de absolute onthouding van vrouwen. Toch vergeet niemand, dat een van ons die hier stond te kijken en per ongeluk oogcontact met zo'n vrouw maakte, door de leiding ter plaatse zo ontzettend is mishandeld voor onze ogen. Werkelijk beestachtig. Maar dat lijken de meesten zich niet te willen herinneren.
    De leiders beseffen terdege dat wij een risico vormen. Wij kunnen hen met gifgassen belagen. Of termiet maken en alle sloten uit de deuren branden. Of explosieven samenstellen en de hele boel de lucht in laten vliegen op het moment dat ze eten komen brengen of de slaapzaal ontsluiten.
    Dat we een ander nog niet hebben uitgeprobeerd, komt doordat niemand weet hoeveel macht ze hebben. De onwaarschijnlijkste geruchten doen de ronde. Maar er wordt zoveel gezegd...
    Enfin. Vorige week maandag heeft Volkerts, die een geheime sleutel heeft, zomaar een vijftigliter-vaatje naar binnen gerold. "Cadeautje van collega's," riep hij lachend, en weg was hij weer. Terug naar het fabriekslab.
    Iedereen nieuwsgierig, het leek wel sinterklaasavond. Een paar gingen direct aan de slag met tangen en hamers. "Jongens, wees in godsnaam voorzichtig!" zeg ik. "Als ze het merken zullen ze ons dood martelen!" – Maar natuurlijk gingen we kijken wat er in dat vaatje zat; nogal simpel voor chemisch-laboranten.
    "Ethylalcohol 98%" roept Frederik al na een minuut. "Ongedenatureerd!" We lengden onmiddellijk een liter aan met kraanwater tot een gehalte van 40% in een driehalskolf van tien liter die colofonium had bevat. En we gingen proeven, in bekerglaasjes van 150 cc van het glasrek. – Het werd op slag gezellig. "Proost hè?!" Cornelius met zijn kale kop neemt een glazen trechter, sluit de steel onderaan af met de vingertop, en heeft zo een tijdelijk Martiniglas. Kwestie van heimwee naar verloren tijden, vast en zeker.
    De smaak valt tegen, alleen een beetje harsachtig. "Er zit kraak noch smaak aan zuivere alcohol," legt Apia uit. "Daarom moeten er altijd kruiden of bessen in. Of essences, maar die hebben we ook niet, dat denk ik tenminste niet."
    Dr. Apia, voormalig hoogleraar scheikunde, door de leiding tot een soort zaalchef gebombardeerd, is een stiekeme gewoontedrinker. De dikke Bobert zegt bewonderend: "al zou die een hele erlenmeier vol opgezopen hebben, dan merk je nog niets aan hem. Wat moet die man voor een lever hebben!" –
    Het lijkt er toch op dat het geen zondag is vandaag, want er klinkt gerucht op de gang. Alle hitsige mannen, die nog niet achter de ramen stonden, springen naar voren. "Daar komen ze!" wordt er geroepen. – Met hun matjes en bezems naderen de arbeidsters in blauwe werkschorten, ongeveer twintig, door slechts één bewaker in zijn nauwsluitende, bruine tuniek geëscorteerd. Die vrouwen moeten iedere dag de gang langs de ramen aanvegen, want de leiding is panisch voor vreemde ziektes en onbekende virussen.
    Wij tikken tegen het glas, trekken lange neuzen en maken duivelse grimassen. Gejoel en gefluit van mijn collega's, maar de schoonmaaksters blijven onverstoorbaar aan het werk. We weten van hen weinig, ook niet of ze net als wij "veroordeelden" zijn. Zou kunnen. Ik schat de meesten op een jaar of vijfentwintig, ze zijn knap van uiterlijk, alsof ze daarop geselecteerd zijn.
    Niemand van de vrouwen reageert. Geen wonder, want oogcontact maken is ten strengste verboden op straffe van eenzame opsluiting en langdurige marteling.
    Maar dan gebeurt er op deze ochtend toch iets; een van hen richt zich op van de emmers en kijkt open en onbevangen in mijn richting schuift zelfs iets dichter naar mij toe. Waarschijnlijk iemand die hier nog niet lang is en onvoldoende doordrongen van de ernst van zulk een delict. Ja zij bedoelt mij! Een paar seconden raken onze blikken elkaar. Het is alsof de hele wereld zijn adem inhoudt. Ik raak er van in verwarring, en mijn hart bonst of het kapot moet. Wat de anderen allemaal voor schunnigs roepen, hoor ik niet meer. Ik zie alleen haar. Zij en ik, terwijl wij slechts gescheiden zijn door het gepantserde glas van het binnenraam.
(Wordt vervolgd met nog één aflevering)