Thuiskomst - Afl. 1 van 3


Gedaan, – het werk zit erop, 't is ver na middernacht. De muziek tingelt na in mijn oren; de witte en zwarte pianotoetsen zullen nog uren onder mijn handen kietelen en stompen; de beruchte "zestien-in-de-maat" een hele tijd narazen in mijn spieren. Ik voel me van alles moe maar tevreden, verzadigd en klaar, en voorlopig zonder verdere verplichtingen. Behalve de baas, die de kas opmaakt, is iedereen, – drie man ongeschoold personeel, twee jonge en een oude – een kwartier geleden vertrokken naar huis. Slapen. Ik trek in het lege zaaltje mijn overjas aan en poets mijn bril. Dan brul ik op afstand een groet tegen de eigenaar van het jazzcafé: tot morgen! En loop het gangetje en de zwaar gepantserde buitendeur uit.
Buiten is niemand meer. Op het pleintje is de geur opvallend fris en zuiver na alle sigarettenwalm, dranklucht en gelal-adem binnen. De koele wind strijkt langs mijn wangen.
    Sterren aan de hemel zie ik niet, wel de maan, laag en bijna vol. Het is in de straat behalve koud ook rustig; een nachtelijke stilte die weldadig ruist in mijn verdoofde oren. Ik loop naar de stalling.
    Intussen recapituleer ik dat het een andere avond was dan gewoonlijk. Ga maar na, ditmaal heb ik het alleen moeten opknappen. Normaal spelen we met zijn drieën; we heten niet voor niets The Waterline Trio, maar bas en drums zijn gisteren tegelijk ziek geworden, hoe krijgen ze het voor elkaar. Micha en Theo zijn niet komen opdagen, afbericht via telefoontje, dat wel, maar toch... veel te laat om vervangers te regelen. Daar zullen we een hartig woordje over spreken: Zijn jùllie belazerd, ik blijf toch ook niet weg met een griepje. Geen arbeid: geen loon. – Enfin, solowerk dus vanavond. Moet kunnen; je bent professional of niet, zeg ik maar.
    Vanavond ook geen jodenkoffie of honingwijn, waarbij je vanuit het publiek wordt toegeroepen dat het eraan komt. Alsof dat er altijd bij hoort. Hoeft ook niet. Ditmaal eenvoudigweg pils, – da's is ook niet niks natuurlijk.
    De bewaker van de stalling zie ik nergens; zeker in slaap gevallen bij zijn radiootje; er is niemand onder de eindeloze ongezellige rij lichtbuizen. Ik ontgrendel het automatische slot en trek mijn fiets omlaag. Dat gaat maar net met die hoogte. Onhandig. Ze rekenen hier zeker op reuzen van twee meter.
    Ik bezit wel een auto, maar die gebruik ik nooit voor deze ritjes, zeker niet als ik enige behoefte heb aan buitenlucht. Ik wil ook niet betrapt worden met drank op; ze controleren soms ook 's nachts: en wèg verdiensten van de avond.
    – Het is niet ver fietsen naar huis. Ik rijd door slapende buurten, Rembrandtstraat, Willem de Kooningstraat, waar het nogal donker is ondanks de straatverlichting. Achter die spaarzaam beschenen gevels met tuintjes ervoor ligt het volk in bed. 's Morgens half drie in augustus, – is ook een onmogelijke tijd om van je werk thuis te komen. Mijn dynamo suist als een waterketel op het gas.
    – Na een kwartier sla ik onze straat in. Een aftandse straat moet ik toegeven. De nauwe rijbaan van oude klinkers wordt voor de helft versmald door een rij geparkeerde auto's (waaronder de mijne). De straat is te nauw voor een voetgangersstoep. Een scheve lantaarn van plomp gietijzer ongeveer in het midden werpt licht, ietsje meer dan van een vetkaars, over het hobbelige plaveisel waarboven een oplichtende hemel de naderende dageraad aankondigt. Alle vensters in de straat blijven vooralsnog doodszwarte rechthoeken.
    Terwijl ik langs de rij kale voordeuren fiets, de trapbeweging reeds vertraagd door de tegenzin die me tegemoet walmt, vraag ik me af, – zoals iedere nacht, of mijn doodzieke moeder nog wel leeft. Of zij de avond nog is doorgekomen. En indien al, of mijn door ouderdom en invaliditeit aangetaste vader haar nog steeds kan verzorgen. Er zullen binnen afzienbare tijd voorzieningen getroffen moeten worden, hoe dan ook. Mijn moeder is zesenzestig, maar lijdt al jaren aan een erfelijke hersenaandoening, die onvermijdelijk zal eindigen in Alzheimer. Zo het al geen Alzheimer is! Ze kan al niet meer zelfstandig naar het ziekenhuis voor controle, ligt de hele dag op bed.
    Maatregelen nodig dus. Al heb ik daar mijn hoofd nog niet over gebroken; zij zullen me in elk geval onaangenaam treffen. Ik ben – dat realiseer ik me weer eens pijnlijk, in een steeds minder comfortabele positie terechtgekomen. En het raakt mij extra, want ik heb altijd een makkelijk leventje gehad, alles op rolletjes thuis, geen zorgen aan het hoofd. Hoe simpel was alles! En een mens wil natuurlijk dat het zo blijft, niets anders dan met rust gelaten te worden. Maar het besef dringt door dat ik het hierin niet voor het zeggen heb.
    Op ons achtererf wordt de schemering verdreven door een onweerhoudbaar oplichtende hemel in het oosten, groenachtig, bijna kleurloos boven de daken van schuren en bomen van een volgende straat. De maan zie ik niet meer. Zeker al onder, ik houd zulks niet bij. Of er is eenvoudig een wolkensluier voor getrokken.
    Nadat ik mijn fiets zachtjes tegen de schuurdeur heb gezet en de huissleutel uit mijn zak gehaald, doe ik vervolgens een verwonderlijke constatering. Eén die nogal verontrustend is. Namelijk dat de achterdeur van ons huis nog los is!
    Wat zullen we nu beleven? Ik weet zeker hem gisteravond te hebben gesloten. Dat doe ik altijd; daar ben ik heel secuur in, – en ook al handel je bij zoiets tamelijk automatisch, – het is absoluut gebeurd.
Maar hoe zit dat dan? Mogelijke reden is, dat mijn vader gisteravond laat nog naar beneden is gekomen om iets uit de schuur te halen en hem abusievelijk los heeft gelaten.
    De tweede mogelijkheid ligt meer voor de hand, al wil ik daar eigenlijk niet aan denken. In dat geval is er sprake van ongewenst bezoek... Er zijn inbrekers geweest... Ja! of die zijn er nòg!.. Ik inspecteer het slot voor zover mogelijk in het zwakke licht, maar kan niets afwijkends ontdekken. Het besef groeit, dat hoe de uitkomst ook mag zijn, het in iedere geval iets onaangenaams betreft op de schaal van beetje tot heel vervelend. Ik sta peinzend en ietwat tandenknarsend op het achtererf, waarvan de silhouetten van de hokken en schuttingen roerloos de aftocht van de nacht markeren.
    Zeer behoedzaam betreed ik onze keuken. Want er dient rekening mee gehouden te worden, dat het ongenode volkje binnen mij niet welgevallig zal ontvangen. Ik bedenk dat ik beter eerst de moker uit de schuur had kunnen halen of de smeedijzeren staaf van het haardstel...
    Maar in het benedenhuis tref ik niemand aan, ook geen inbrekers. Het licht heb ik uit voorzorg niet aan gedaan; de schemering, leegte en stilte lijken als dunne, amper zichtbare platen plexiglas in de kamer te staan. De zwakke geur van textiel, afkomstig van de nieuwe zitbank die deze week is afgeleverd, hangt nog op ooghoogte. Maar al het meubilair staat op zijn plaats en de stereo-apparatuur ook. Inbraak als mogelijkheid dus afgewezen. – Punt een: morgen aan mijn vader melden: het loslaten van de achterdeur. Punt twee: ik moet straks zelf niet vergeten de deur af te sluiten.
    Ondanks verklaarde kaalheid valt het op dat dit nog steeds een heel aardige huiskamer is, waar alle ontmoedigende familieomstandigheden en voorgevoelens van de laatste tijd aan voorbij lijken te zijn getrokken zonder een spoor achter te laten. Ik adem iets van de vertrouwde huislucht op die zich achter de textielgeur verscholen heeft. – Het is een gewoonte, want ook die geur is al jaren hetzelfde.
    Eenmaal binnen bekruipt me niettemin het gevoel van tegenzin. Ik sta middenin het vertrek, met de groeiende afkeer om meteen naar mijn slaapkamer te gaan, teneinde daar de hele nacht het gesteun en gerochel van mijn moeder te moeten aanhoren. Tegenwoordig moet ik 's nachts de deur van mijn kamer dicht houden, anders hoor ik haar de hele tijd in de weer en kan ik niet slapen.

Mijn tas met bladmuziek, handdoek, zeep en speciale kleding voor mijn "optreden" leg ik op een stoel naast de piano. Het wordt licht buiten; het kamerlicht hoeft eigenlijk niet meer aan. – Ha, ik heb honger gekregen van het de hele avond in de weer! Eten doe je nauwelijks tijdens zo'n sessie – merkwaardig eigenlijk, – zeker geen tijd, nu ja. In de keuken beleg ik een opengesneden kadetje met jonge kaas. Happend en kauwend naast de keukenkast met de glazen deurtjes, waarachter zelden gebruikte glazen en borden staan, staar ik uit het venster naar het achtererf, de schutting met zijn vuurdoorn en de buitenthermometer, en mijn gedachten dwalen weg naar andere gebieden. Ik besef dat ik al weer een tijdje alleen ben, zonder meisje weer; meisjes lopen bij mij altijd na drie weken gegarandeerd weg. Een nieuwe vriendin zou volgens mij op een of andere wijze verzachting betekenen van mijn ongemakkelijke situatie... Maar altijd houden ze het na enige tijd voor gezien. – Dat moet bijna zeker aan mijzelf liggen.
(Wordt vervolgd met nog twee afleveringen).